Zamek w Kórniku, będący niegdyś rezydencją rodów Górków i Działyńskich, obecnie mieści Muzeum oraz Bibliotekę Kórnicką PAN. Jego historia sięga średniowiecza, ale obecny wygląd pochodzi z połowy XIX wieku. 11 lipca 2011 roku zamek został uznany za Pomnik Historii Polski.

 

    Pierwotna budowla obronna, według niektórych źródeł, powstała w XIV wieku z inicjatywy Wyszoty, brata biskupa poznańskiego. Dokumenty jednak wskazują, że pierwszy zapis dotyczący budowy pochodzi z 1426 roku. Zamek, ukończony prawdopodobnie około 1430 roku, znajdował się na bagiennej wyspie, otoczony fosą i wyposażony w most zwodzony oraz kratę. Do dziś zachowały się mury i piwnice z tego okresu.

 

    W 1565 roku Stanisław Górka przekształcił gotycki zamek w renesansową rezydencję, dodając m.in. baszty i pokrywając dziedziniec dachem łamanym. Zamek stał się reprezentacyjną siedzibą rodu Górków, jednego z najpotężniejszych rodów magnackich Wielkopolski. W 1574 roku gościł Henryka Walezego w drodze na koronację.

 

    Po śmierci Stanisława Górki w 1592 roku, zamek przeszedł w ręce Czarnkowskich, a następnie Grudzińskich. Od 1676 roku był własnością rodu Działyńskich. Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka (1714-1790) przekształciła rezydencję w barokowy pałac, tworząc także ogród w stylu francuskim, który później zmieniono w arboretum.

 

    Po śmierci Teofili, zamek krótko należał do Szołdrskich, a następnie, od 1801 roku, do Działyńskich. Tytus Działyński, który odzyskał zamek w 1839 roku, zrealizował projekt przebudowy w stylu neogotyckim, współpracując z architektami takimi jak Antoni Corazzi i Karl-Friedrich Schinkel. Przekształcił również ogród w romantyczny park.

 

    Po jego śmierci zamek przeszedł w ręce jego syna Jana, a po jego bezpotomnej śmierci w 1880 roku, w ręce Władysława Zamoyskiego. Zamoyski, zmuszony do opuszczenia Kórnika z powodu rugów pruskich, powrócił w 1920 roku. W 1924 roku przekazał zamek narodowi polskiemu, wraz z bogatą kolekcją dzieł sztuki i biblioteką. Po II wojnie światowej zbiory zostały rozgrabione, a fundacja zarządzająca zamkiem została rozwiązana w 1953 roku. Została jednak reaktywowana w 2001 roku.

 

    Obecnie zamek jest muzeum, w którym znajdują się unikalne eksponaty, takie jak meble, obrazy, rzeźby, militaria oraz kolekcje numizmatyczne. Wnętrza obejmują m.in. Salę Mauretańską, wzorowaną na Dziedzińcu Lwów w Alhambrze oraz zbiory etnograficzne i przyrodnicze z Australii i Oceanii.